inhoud van de pagina
Woordenlijst
direct toegang
Woordenlijst
<<A
Apache
De echte drijfkracht van uw internet hosting, Apache is een opensource HTTP server onderhoudt en doorontwikkelt door de Apache Software Foundation. Apache is zeker de meeste populaire webserver van de World Wide Web : ongeveer 70% van alle websites maken gebruik van Apache. Geboren in 1995, Apache draait op verschillende systeems (GNU/Linux, BSD, UNIX) en Windows (sinds het uitbrengen van de 2.0 release). Apache wordt gebruikt in combinatie met verschillende databases, template-talen, scripttalen en programmeertalen ten behoeve van web-applicaties. Enkele populaire modules voor Apache zijn : mod_perl, om CGI in Perl te draaien ; mod_php, om PHP-webapplicaties te draaien ; mod_python, om Python-webapplicaties te draaien ; mod_proxy, om Apache om te toveren tot een HTTP-proxy ; mod_ssl, om Apache ondersteuning voor SSL te geven ; mod_rewrite, om de links (URL) die Apache geeft om te schrijven ; en verscheidene authenticatiemodules, zoals mod_auth_ldap (om webgebruikers te authenticeren tegenover een LDAP-server). Om Apache fijner te laten functioneren, klanten moeten gebruik maken van de .htaccess files.
Antispam
Zie Spamassassin
Antivirus
Zie ClamAV
<<B
Backup
Een backup (back-up in het Engels) is een preventief dataopslaag gemaakt om belangrijke gegevens veilig te stellen voor het geval er zich daadwerkelijk problemen voordoen. Indien gewenst kan een back-up weer op de harde schijf worden teruggeplaatst. Een back-up is het veiligst indien het op een externe mediadrager wordt gezet. Er zijn globaal twee backup methodes: back-ups van de volledige harde schijf en back-ups van meer bepaalde files (op bestandsniveau). Een volledige backup is vooral geschikt om in geval van een catastrofale fout van een harde schijf, de vervangende schijf snel volledig identiek in te richten. Een backup op bestandsniveau is daarentegen bedoeld om in geval van fouten in een of meer bestanden (bijvoorbeeld het onbedoeld verwijderen van een deel ervan, of het verwijderen van een bestandsmap) de bestanden weer terug te kunnen plaatsen zonder dat daarbij de rest van het systeem beïnvloed wordt. Bij all2all gebruiken wij een dagelijkse incrementele backup methode om uw gegevens te bewaren.
BIND
BIND (Berkeley Internet Name Domain) is een vrij DNS server heel vaak gebruiken op Internet om domeinnamen naar IP adressen te verwijzen.
Blog
Een weblog, of ook wel blog, is een website die regelmatig - soms meerdere keren per dag - vernieuwd wordt en waarop de geboden informatie in chronologische volgorde (op datum) wordt weergegeven. Wie een weblog bezoekt, treft dan ook op de voorpagina de recentste bijdrage(n) aan. De auteur biedt in feite een logboek van informatie die hij wil delen met zijn publiek, de bezoekers van zijn weblog. Meestal gaat het hier om tekst, het kan ook om foto's (een fotoblog), video (vlog) of audio (podcast) gaan. Weblogs bieden hun lezers ook veelal de mogelijkheid om - al dan niet anoniem - reacties onder de berichten te plaatsen of een reactie via een Trackback-mechanisme achter te laten. Blogs zijn gebaseerd op web programma's die de editie van de informatie vermakkelijken. Hier zijn er voorbeelden van vrij blog softwares : WordPress, DotClear, Blog:CMS, ...
BNIX
De BNIX (Belgian National Internet eXchange) werd in 1995 opgericht door het nationale onderzoeksnetwerk BELNET en is de plaats waar internet service providers (ISP´s) binnen België internetverkeer uitwisselen. BNIX verbetert in hoge mate de kwaliteit van de lokale verbindingen door snellere, kortere, onbelaste en goedkope verbindingen te bieden tussen de ISP´s. Op dit moment verbindt BNIX meer dan veertig internet service providers.
<<C
CGI
Een Common Gateway Interface of CGI is een belangrijke WWW technologie die het mogelijk maakt om in de browser dynamisch gegevens op te vragen van de webserver. CGI is een standaard voor data overdracht tussen de cliënt en het programma. CGI-programma's worden door de webserver principieel anders behandeld dan statische HTML pagina's. Daarom hebben CGI-programma's speciale rechten (uitvoerbaar) nodig. Vaak worden dergelijke programma's bij elkaar in een directory gezet, waarbij de benodigde rechten op alle bestanden in die directory staat. Een veelgebruikte naam voor zo'n directory is cgi-bin. Scripttalen die veel voor CGI worden gebruikt zijn Perl, Python en Ruby.
ClamAV
Clam AntiVirus (ClamAV), is een veelgebruikte antivirussoftware voor Unix. Het wordt met name gebruikt op mailservers om e-mail met virussen te ontdekken. ClamAV is vrije software onder GPL. Begin maart 2005 herkende het pakket 31000 virussen. Er worden gemiddeld 56 nieuwe virussen per dag aan het pakket toegevoegd. (http://www.clamav.net).
CMS
Een content-beheersysteem of contentmanagementsysteem is een web-applicatie die het mogelijk maakt dat mensen eenvoudig, zonder veel technische kennis, documenten en gegevens op internet kunnen publiceren. Als afkorting wordt ook wel CMS gebruikt, naar het Engelse content management system. Een functionaliteit van een CMS is dat gegevens zonder lay-out (als platte tekst) kunnen worden ingevoerd, terwijl de gegevens worden gepresenteerd aan bezoekers met een lay-out door toepassing van sjablonen. Een CMS is vooral van belang voor websites waarvan de inhoud regelmatig aanpassing behoeft, en de inhoud in een vaste lay-out wordt gepresenteerd aan bezoekers. Voorbeelden zijn weblogs en websites die actuele informatie presenteren, bijvoorbeeld online kranten of fotogalerijen . De meeste gebruikte vrij CMS zijn : Joomla!, Spip, Drupal, BitFlux, eZPublish, Plume, Typo3, Postnuke,...
<<D
Databank
Een databank of gegevensbank (database in het Engels) is een digitaal opgeslagen archief, ingericht met het oog op flexibele raadpleging en gebruik. Databanken spelen een belangrijke rol voor het archiveren en actueel houden van gegevens bij onder meer de overheid, financiële instellingen en bedrijven, in de wetenschap, en worden op kleinere schaal ook privé gebruikt (b.v. voor een fotogalerij). De doorzoekbaarheid en het beheer van de gegevens wordt verzekerd door programma's zoals de MySQL of PostgreSQL servers. Databanken zijn een essentieel onderdeel van de informatica, zowel als zelfstandig applicaties dan gekopeld met andere programma's.
DNS
Het Domain Name System (DNS) is het systeem en protocol dat op het Internet gebruikt wordt om domeinnamen (woorden) naar IP-adressen (cijfers) te vertalen en vice versa. Een DNS-server of Domain Name Server is op deze technologie gebaseerd, en maakt deze vertalingen, zodat computers niet alleen via het (onpraktische) IP-adres benaderd kunnen worden, maar ook via een hostname (computernaam). Ook het omgekeerde is mogelijk (reverse DNS): een IP-adres wordt vertaald naar de ingestelde hostname. Een DNS-client zoekt niets zelf op, maar vraagt aan een DNS-server om dat te doen. Dit is de taak van een speciaal server programma zoals BIND. Het DNS systeem is door de grote distributie van servers erg redundant: als een DNS-server uitvalt, zijn alle domeinnamen nog gewoon op te zoeken. Om de betrouwbaarheid van het DNS verder te vergroten gebruik all2all ook backup-servers (secondary servers). Hierop wordt automatisch teruggevallen als de belangrijkste DNS-server (primary server) niet goed werkt. Normaal registreert men een domeinnam bij een dns agent wanneer een nieuwe website klaar is. Een website mag ook tegelijkertijd verschillende domeinnamen hebben, men spreekt dan van servers alias.
<<E
<<F
FTP
File Transfer Protocol (kortweg: FTP) is een protocol dat uitwisseling van bestanden tussen computers aangesloten op het TCP/IP netwerk vergemakkelijkt. Het standaardiseert een aantal dingen die tussen besturingssystemen vaak verschillen. Een FTP-client (b.v. gFTP ou Filezilla start een connectie met een FTP-server standaard via een verbinding met TCP-poort 21. Het concept FTP is gebaseerd op het client-servermodel dat ook andere delen van het internet kenmerkt. De clientsoftware maakt een verbinding met de opgegeven FTP-server aan de andere kant van de 'lijn' waarop bestanden die de webpagina's maken kunnen "uploaded" of geschrapt worden. Secure FTP met de protocolen SSL of TLS noemt zich FTPS. Er bestaat ook een andere variante : de SCP protocol.
<<G
GPL
Zie Vrije software
GNU
Zie Vrije software
<<H
HTML
HyperText Markup Language (afgekort HTML) is een taal voor de opmaak van documenten. HTML wordt vooral gebruikt op het internet, om webpagina's te tonen. Essentieel is dat HTML hypertekst mogelijk maakt, waardoor in een document verwijzingen kunnen worden ingebouwd naar andere documenten. Om interpretatieproblemen te voorkomen heeft het World Wide Web Consortium (W3C) aanbevelingen opgesteld over welke tags geldig zijn en hoe ze moeten worden geïnterpreteerd. De laatst geaccepteerde versie van HTML (4.01) dateert van december 1999. XHTML (Extensible HyperText Markup Language), de opvolger van HTML, is een transformatie van XML (Extensible Markup Language).
HTTP
Het HyperText Transfer Protocol (HTTP) is het protocol voor de communicatie tussen een webclient (meestal een webbrowser) en een webserver. Dit protocol wordt niet alleen veel op het World Wide Web gebruikt, maar ook op lokale netwerken (intranet). HTTPS (met S voor Secure) is een uitbreiding op het HTTP-protocol met als doel een veilige uitwisseling van gegevens. Bij gebruik van HTTPS wordt de data versleuteld met het gebruik van SSL of TLS, waardoor het voor een buitenstaander onmogelijk zou moeten zijn om te weten welke gegevens verstuurd worden.
<<I
iCALENDAR
Zie WebDAV
IMAP
IMAP (Internet Message Access Protocol) is een protocol voor het ophalen van e-mail. IMAP houdt de e-mails bij in een mappenstructuur op de server. Een groot voordeel van IMAP is dat de mail op de server blijft staan waardoor het mogelijk is om vanaf elke locatie (b.v. een cybercafé) met een gewone email-programma of een webmail in te loggen en alle mail te bekijken. IMAP is handig om mail binnenhalen via langzame verbindingen en gemakkelijk voor administrator die moeten mailbox copieren voor backup. IMAP gebruikt TCP-poort 21. IMAPS (IMAP over SSL) opent een veilige toegang naar de server via TCP-poort 993.
<<J
Java
Java is een objectgeoriënteerde programmeertaal. Historisch gezien is Java een platformonafhankelijke taal die qua syntaxis grotendeels gebaseerd is op C++. Java ontstond begin jaren '90 in een klein dochterbedrijf van Sun Microsystems onder leiding van James Gosling. Java is dus géén Open Source maar 100% eigendom van Sun Microsystems. Gedurende de jaren ‘90 is Java redelijk populair geworden vanwege de mogelijkheid "applets" in webpagina's in te bouwen. Door kleine verschillen in Java-versies tussen diverse browsers is het gebruik van applets eigenlijk nooit echt van de grond gekomen, wat geleid heeft tot de introductie van de Java Plug-In. Het gebruik van Java-programma's in servers is meer en meer toegenomen sinds het implementeren van Just In Time-compiling, dat op het niveau van de Java Virtual Machine een grote versnelling van de uitvoering met zich meebracht, waardoor de eerder trage Java-programma's nu ook bruikbaar werden voor server-applicaties. Daarnaast bevatten de J2EE (Enterprise Edition) bibliotheken een groot aantal klassen voor het programmeren van (web)server applicaties, het communiceren met gegevensbestanden en het gebruik van allerlei generieke diensten. De succes van Java op servers heeft vooral te doen met de introductie van servlets, gelijkaardig als applets maar voor servers, en onlangs ook de JSP (Java Server Pages) die kunnen PHP en ASP verplaatsen. Java applicaties draaien op JRE (Java Runtime Environment) met een JVM (Java Virtual Machine) om de Java code te interpreteren.
<<K
<<L
LAMP
LAMP is een acroniem voor een set van vrije softwarepakketten, die vaak samen gebruikt worden op het zelfde platform om dynamische websites te draaien: Linux, het besturingssysteem; Apache, de webserver; MySQL, het database management systeem (of databaseserver); PHP, Perl of Python, de scripttalen. Bij all2all, standard LAMP systemen hebben ook PostgreSQL inbegrepen als alternatieve databank.
Linux
Linux is de algemeen gebruikte naam van een familie op Unix geënte besturingssystemen. Linux is vrije software en wordt onder de GPL verspreid: alle onderliggende broncode is door het publiek vrij te verkrijgen, vrij gebruiken, wijzigen, kopiëren en verspreiden. Vanwege de wortels die het systeem heeft in het GNU-project, en omdat de meeste (maar niet alle) Linuxdistributies vitale onderdelen uit het GNU-besturingssysteem halen, geven sommige gebruikers en ontwikkelaars de voorkeur aan de naam GNU/Linux. Linux is in principe niet het volledige besturingssysteem, maar alleen de kernel gemaakt door Linus Torvald in 1991. all2all gebruik Debian GNU/Linux als basis systeem op de meesten van zijn servers.
<<M
Mailman
Mailman is een softwarepakket voor het beheren van elektronische mailinglijsten. De software is open-source en valt onder de GNU General Public License. De recentste stabiele versie is 2.1.8, uitgebracht op 15 april 2006. Mailman is geschreven in de programmeertaal Python. Het kan samenwerken met elke algemeen voorkomende Unix mailserversoftware, waaronder Postfix, Sendmail, Qmail en Exim. Het belangrijkste verschil met andere mailinglijstsoftware is de eenvoudig te bedienen webinterface voor beheerders en leden van een mailinglijst. Naast de webinterface betreffen de gebruikersmogelijkheden een uitgebreide opdrachtregelinterface, de ingebouwde archivering van berichten, de automatische verwerking van bounceberichten, de optie om de berichten dagelijks gebundeld te laten versturen (digest) en de optie om de berichten te filteren op bijvoorbeeld het hebben van een spamheader, aangebracht door anti-spamsoftware (zie : http://www.gnu.org/software/mailman).
Mono
Mono is de naam van een open source-project onder leiding van Novell om een ontwikkelomgeving te bouwen compatibel met Microsoft .NET, en volgens de betreffende ECMA-Standaard. Dit omvat onder andere een C#-compiler en een Common Language Runtime. Mono kan draaien op de besturingssystemen GNU/Linux, UNIX, Mac OS X, en Windows. Versie 1.0.6 van Mono werd uitgebracht op 17 februari 2005 en versie 1.1.15 op 18 april 2006. Een gelijkaardig project is Portable.NET, onderdeel van het DotGNU-project (zie : http://www.mono-project.com/Main_Page).
MP3
MPEG-1 Layer 3 is een manier om geluid te comprimeren en is dus een broncodering-techniek. De veel gebruikte afkorting is MP3. Dit is een MPEG (Moving Picture Experts Group) standaard uit 1992, waarvan implementaties bestaan sinds 1994. Met MP3 is het mogelijk de hoeveelheid opslagcapaciteit die nodig is voor het opslaan van geluid sterk te verminderen. Dit geschiedt door elementen uit het geluid die een mens toch niet echt waarneemt weg te laten. MP3-compressie is lossy, dat wil zeggen dat er gegevens bij het comprimeren verloren gaan. Hierdoor kan de oorspronkelijke vorm niet meer worden teruggewonnen, alleen benaderd. Als gevolg kan een muziek-MP3-bestand bij afspelen wat verschillen van het origineel (vlakker, bijgeluiden). MP3 playlists beindigen met .m3u. De compressie- en decompressiealgoritmen van MP3 zijn gepatenteerd door de eigenaar, het Fraunhofer instituut, en dus niet vrij beschikbaar voor commerciële producten of commercieel gebruik van de technologie. Persoonlijk gebruik van MP3-software is toegestaan. Open source-encoders en -decoders worden gedoogd. Een patentvrij alternatief voor MP3 is Ogg Vorbis (zie : Xiph.org).
MySQL
MySQL is een opensource relationele database management systeem (RDBMS), die gebruik maakt van SQL. MySQL wordt gebruikt om data op te slaan. Dit kan tekst zijn, maar ook afbeeldingen. MySQL is ook een gangbare database voor opensource-fora, Content Management Systemen (CMS)of blog-software, meestal in combinatie met PHP. Het MySQL-softwarepakket bestaat onder meer uit een serverprogramma, doorgaans mysqld genoemd. Hierbij staat de d voor daemon, de Unix- of Linux-term voor een proces dat netwerkconnecties aanneemt. MySQL wordt veel gebruikt in combinatie met Linux, Apache en PHP of Perl / Python. Deze combinatie van software wordt LAMP genoemd. MySQL kan echter ook worden gebruikt op andere besturingssystemen, bijvoorbeeld met Mac OS X of Windows. MySQL is een populair databasemanagementsysteem dat voor het gestructureerd opslaan van gegevens voor zeer veel toepassingen wordt gebruikt. Een bekende MySQL-frontend is phpMyAdmin, een webgebaseerd MySQL-administratieprogramma geschreven in PHP.
<<N
Nettiquette
Nettiquette is een samenvoeging van de woorden netwerk en etiquette. De nettiquette omvat de richtlijnen en gedragsregels voor het gebruik van internet. De regels uit de nettiquette zijn in te delen in twee categorieën: technologisch en cultureel bepaalde regels. Officieël is de nettiquette bepald door de RFC 1855 document. Voor meer details, zie : http://nl.wikipedia.org/wiki/Nettiquette
<<O
Open Source
Open-sourcesoftware (Nederlands: openbronsoftware) is computerprogrammatuur waarvan de broncode in te kijken en te veranderen is. Een precies definitie ervan is voorgesteld door de Open Source Initiative. De term werd door Eric Raymond in 1998 bedacht om het nadruk te leggen op een bepaalde ontwikkelmethode in plaats van het dubbelzinig Engelse "Free Software" die kan ook gratis betekenen (alle open source programma's zijn niet altijd kosteloos).
<<P
Perl
Perl (Practical Extraction and Report Language) is een programmeertaal gemaakt door Larry Wall omstreeks 1987 omdat hij een tool nodig had om informatie uit tekstbestanden te halen. Perl is bekent als het Zwitsers zakmes van de programmeertaleneen, zijn flexibiliteit is ontzettend handig als je snel een programma voor een gespecialiseerde taak moet maken. Het is vrije software met een artistieke licentie of GPL. Perl is een script-programmeertaal. Het wordt geregeld gebruikt op webservers om CGI-scripts te schrijven. Zie ook : http://kiev.wall.org/~larry/
PGP
Pretty Good Privacy (PGP) is de eerste populaire vercijferingsprogramma voor de encryptie van emailberichten met gebruik van asymmetrische cryptografie (een privé + een publieke sleutel). Zijn ontwikkelaar, Philip Zimmermann heeft het in 1991 voor iedereen vrij verkrijgbaar op internet gemaakt. Toen was de productie en export van cryptografische software vanuit de Verenigde Staten nog verboden. De publicatie van PGP leidde dan ook tot een drie jaar durend onderzoek tegen Zimmermann door de Amerikaanse douane. De standaard die aan PGP ontsproten is wordt thans OpenPGP genoemd en er zijn tegenwoordig vele programma's die deze standaard implementeren en ook grotendeels onderling compatibel zijn. GPG, ook wel GnuPG, is een juist niet gepatenteerd alternatief voor PGP te gebruiken met MacOs en linux besturingsystemen. Een gelijkwaardig oplossing voor Windows is WinPT. Zie ook : Waarom Phil Zimmermann PGP schreef.
PHP
PHP is een scripttaal ontworpen door Rasmus Lerdorf in 1994, die hoofdzakelijk wordt gebruikt om op webservers dynamische webpagina's te creëren. Aanvankelijk stonden de letters PHP voor Personal Home Page. Sinds PHP 3.0 is de betekenis een recursief acroniem geworden: "PHP: Hypertext Preprocessor". Deze naam geeft aan waar de taal meestal voor gebruikt wordt: informatie verwerken tot hypertext (meestal HTML en XHTML). Bij het oproepen van een PHP-document op de server, wordt (op de server) eerst de in het document opgenomen PHP-code uitgevoerd. Dit gebeurt door de PHP-parser (de PHP-engine). Het resultaat wordt door de webserver naar de browser gestuurd. PHP kan HTML genereren, maar evengoed andere documenttypen zoals WML, GIF, PDF, CSS, javascript ... De verbinding met databanken (b.v. MySQL, PostgreSQL en nog veel andere) gebeurd via een hoop functies aan boord (aanvankelijk moet de corresponderende module op het server geinstaleert worden). PHP is vrij verkrijgbaar, cross-platform en wordt gezien als een van de makkelijkste webtalen. Zeer populaire, PHP geniet van een brede ondersteuning (zie : http://www.php.net/).
Podcast
Podcasting staat, in de meest strikte zin, voor een systeem waarin podcasters audiobestanden (MP3) met discussies, radioshows, muziekprogramma's enzovoort beschikbaar stellen via internet, en tevens een news feed in RSS (Really Simple Syndication) of Atom-formaat creëren, die een verwijzing bevat naar de MP3-bestanden en automatisch verwerkt kan worden door podcast-aggregators of podcatchers. Deze laatste downloaden die audiobestanden dan automatisch en kopiëren ze onmiddellijk naar een mp3-speler of melden aan de gebruiker dat hij ze op de pc kan beluisteren. Het geldt ook voor videobestanden, men spreekt dan van Videocast. Vandaag is podcast gezien als de toekomst van radio. Iedereen kan zijn eigen uitzendingen verkrijgbaar op internet maken buiten de classieke publieke of commerciêle omroepen. Zie : http://nl.wikipedia.org/wiki/Podcast).
POP3
POP is de afkorting van Post Office Protocol, het meestgebruikte protocol voor het ophalen van e-mail van een mailserver. Inmiddels is POP aan de 3e versie toe. POP3 is een internetstandaard voor het overbrengen van e-mail van een server naar een client (e-mailprogramma van de gebruiker) over een TCP/IP-verbinding (gewoonlijk over poort 110). Het is gebruikelijk, dat een client verbinding met een POP3-server maakt en dan alle e-mails ophaalt en lokaal opslaat. Vervolgens verwijdert het de berichten van de server en verbreekt het de verbinding. Dit is in tegenstelling tot het modernere IMAP-systeem waarmee de client e-mailprogramma laat de berichten gewoonlijk op de IMAP-server staan tot de server ze expliciet verwijdert. Momenteel ondersteunt POP3 verschillende methodes om in te loggen met verschillende veiligheidsniveaus. Zo is het mogelijk gemaakt om POP3S-verkeer door middel van SSL te versleutelen (over poort 95).
Postfix
Postfix is een open source mailserver (mail transfer agent), een software programma voor het versturen van email. Het is bedoeld als een snel, eenvoudig te beheren en veilig alternatief voor het veelgebruikte Sendmail. Postfix is geschikt voor alle typen van professioneel gebruik. Met regexp in een junk bestand samen met een publieke antispam lijst, kan Postfix het grootendeel van de spams verwijderen zonder de email-inhoud te scannen (zie : http://www.postfix.org).
PostgreSQL
PostgreSQL is een vrije relationele databaseserver, uitgegeven onder de flexibele BSD-licentie. Het biedt een alternatief voor zowel open-source database management systemen, zoals MySQL en Firebird, en voor propiëtaire systemen, zoals Oracle, Sybase, DB2 en Microsoft SQL Server. PostgreSQL kan meer gegevenstypen dan andere datadbanken beheeren. Phppgadmin is een webapplicatie geschreven in PHP om met PostgreSQL databanken makkelijk te werken.
Python
Python is een programmeertaal die begin jaren '90 ontworpen en ontwikkeld is door Guido van Rossum, indertijd verbonden aan het Mathematisch Centrum in Amsterdam. Inmiddels wordt de taal doorontwikkeld door een enthousiaste groep, geleid door Guido van Rossum, recentelijk nog werkzaam bij Zope corporation, maar nu in dienst van Google. Deze groep wordt ondersteund door vrijwilligers op het internet. Python is een erg zuivere taal met weinig uitzonderingen en werkt op zeer veel verschillende types van computers. Het is erg eenvoudig om in Python herbruikbare code te schrijven: de taal nodigt hier werkelijk toe uit. Doordat veel van de bibliotheken die mensen schrijven gratis aan anderen ter beschikking wordt gesteld, groeien de mogelijkheden van de bibliotheek voortdurend. Python wordt zo tot een programmeertaal die voor razendsnel ontwikkelen van een nieuwe applicatie kan worden gebruikt, zonder dat de daarbij geproduceerde code onleesbaar wordt. Plone is een voorbeeld van CMS gebaseerd op Zope, dus op Python. Zie : http://www.python.org/.
<<Q
Quota
Iedereen krijgt bij zijn login een stukje opslag-ruimte : een diskquota. Aan dit quota zit een harde limiet. Als u over uw diskquota heen bent krijgt u daar vanzelf een melding van : "overquota. Een veel voorkomend gevolg is dat u niet meer in staat bent om nieuwe bestanden op de server up te laden. Als uw email-box "overquota" is, u kan ook geen e-mail meer gekregen. Ze worden terug verzenden met het boodschap "overquota". Om het probleem op te lossen, u mag gewoon oude mailtjes of ongebruikt bestanden weggooïen. Anders kunt ook contact nemen met om naar meer opslag-ruimte te vragen.
<<R
Radio
Er bestaan verchillende software oplossingen om een server als een echte radio studio te gebruiken. Bijna alles zijn gebaseerd op Icecast of ShoutCast als audiostreaming server. Onder de meeste interessante vrije projekten vindt men Soma (http://www.somasuite.org/), MediaBox404 (http://mediabox404.org), in dienst bij radio Divergence-fm te Montpellier) of Rivendell (http://www.salemradiolabs.com/rivendell).
RAID
RAID is een afkorting van Redundant Arrays of Independent Disks, ook bekend als Redundant Array of Inexpensive Disks en is de benaming voor een set methodieken voor fysieke data-opslag op harde schijven waarbij de gegevens op meer dan 1 schijf worden opgeslagen ten behoeve van snelheidswinst en/of beveiliging tegen gegevensverlies. RAID is ontstaan door de behoefte aan meer opslag voor minder geld. Nu dat de hardschijven goedkopen zijn geworden is de oorspronkelijke betekenis van de I (inexpensive) gewijzigd in independent. RAID is mogelijk met software alleen maar een efficiëntere oplossing is de hardware RAID, waarbij een speciale processor (een RAID-controller) de pariteitsberekeningen op zich neemt. Er bestaan verschillende RAID-niveaus met ieder een eigen toepassingsgebied. all2all maakt voornamelijk gebruik van RAID1 en RAID5. Om meer details over de verchillende RAID-niveaus, zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Redundant_Array_of_Independent_Disks. Opgelet : een RAID-systeem zal nooït een goed backupstrategie kunnen verplaatsen.
RAID1
RAID-1 (ook bekend als mirroring) slaat de data twee (of meer) keren op op verschillende schijven. Als een schijf uitvalt zal het computersysteem hier geen hinder van hebben en gewoon blijven werken. De controller zal dan alle I/O laten lopen over de andere schijf (of schijven). De controller zal de gebruiker natuurlijk wel een hint geven dat er iets fout is - maar het systeem werkt gewoon door. Als de defecte schijf wordt vervangen zal de inhoud van de goede schijf teruggeschreven worden op de nieuwe. Hoewel RAID-1 een tamelijk dure oplossing is, biedt dit voor SATA-oplossingen een simpele maar erg betrouwbare oplossing als het om veiligheid van de data gaat. Als er 1-op-1 mirroring toegepast wordt met twee 160 GB-schijven, dan zal het systeem maar 1 schijf ter grootte van 160 GB zien. Ook hier is de kleinste schijf bepalend voor de uiteindelijke opslagcapaciteit van het gehele RAID-systeem. Voor de computer is de logische schijf zo groot als de kleinste schijf uit de set.
RAID5
RAID 5 is een combinatie van RAID O (striping) met een verdeelde pariteitsysteem. Een aantal schijven (minimum 3) wordt in een array geplaatst en benaderd als één grote schijf. De gegevens worden in kleine (enige tientallen kilobyte) blokken (ook wel 'stripes' genoemd) verdeeld en om en om op de verschillende schijven weggeschreven. Hiermee wordt een snelheidsverhoging bereikt omdat meerdere schijven tegelijkertijd gegevens kunnen ophalen of wegschrijven. RAID 5 verdeeld de pariteitblokken over de verschillende schijven in de array. Hierdoor geldt het nadeel van de pariteitsschijf die de snelheid beperkt dus niet meer. Bij wegvallen van een schijf kan de verloren informatie gereconstrueerd worden. Zolang de schijf kapot is zal dit per opgevraagd blok gebeuren, dit zal de snelheid negatief beïnvloeden. Als de schijf vervangen is zal de nieuwe schijf eenmalig blok voor blok geheel gereconstrueerd worden, dit wordt rebuilden genoemd. Als dit eenmaal klaar is, is het array weer compleet functioneel.
RealMedia
Tot RealMedia behoort het videoformaat RealVideo dat ontwikkeld werd door RealNetworks, een in Seattle (USA) gevestigde aanbieder van internetmedia, software en diensten. RealMedia player was een van de eerste spelers die streaming media over het internet aankon. Omdat RealMedia tot voor kort een gesloten formaat was, zijn de beschikbare codecs alleen diegene die door RealNetworks ontworpen werden : RealVideo et RealAudio. Sommige hebben een subsituut voorgesteld onder de naam Real Alternative. Sinds juli 2002 beschikt RealNetworks over Helix, een open source media framework (zie : https://helixcommunity.org).
RSS feed
RSS (Really Simple Syndication) is een toepassing van de internetmetataal XML. RSS-bestanden zijn te lezen via een speciale RSS-lezer veelal gebruikt om de internetter surf- en zoektijd te besparen. Gegevens van de website worden hiermee omgezet in een formaat waarmee andere sites of programma's deze informatie automatisch in hun eigen omgeving kunnen tonen. De informatie die aangeboden wordt in RSS-formaat noemt men een RSS-feed of een RSS-kanaal. RSS wordt vooral gebruikt bij weblogs of nieuws sites om telkens op de hoogte te kunnen zijn van het laatste artikel/nieuws. Sinds RSS 2.0 (2002) kan RSS ook verwijzingen naar andere files bevatten via 'enclosures'. Dit laat bijvoorbeeld toe om RSS te gebruiken voor podcasting.
Ruby on Rails
Ruby on Rails, ook bekent als RoR, is een programmeertaal, die doorgaans wordt geïnterpreteerd. Het is ontworpen om snel en makkelijk objectgeoriënteerd te programmeren. Het heeft verschillende mogelijkheden om tekstbestanden te verwerken en kan ook systeemtaken aan. Er is een opensource en gratis implementatie van Ruby, zie : http://www.rubyonrails.org/
<<S
Server
Het client-servermodel staat voor een communicatiemodel tussen computer programmas. Een clientprogramma stuurt een verzoek naar een serverprogramma die zal doormiddels van de zefde communicatieprotocol antwoorden. In een tweede betekenis wordt met server de fysieke computer aangeduid waarop een programma draait dat deze diensten verleent. Een server is dus een computer of een programma dat diensten verleent aan andere programma's (de clientprogrammas). De diensten kunnen zijn : gegevens opslaan of overdragen, e-mail uitwisselen, een website ter beschikking stellen, enz. Een client vraagt een dienst; een server verleent een dienst. Een computer kan ook client en server tegelijkertijd worden. Een voorbeeld van client-server connectie protocollen is TCP/IP, de meeste gebruikte protocole over het internet.
SCP
SCP (Secure Copy) is een beveiligde wijze om bestanden tussen computers over te dragen. De gegevens worden tijdens de verzending geëncrypteerd door middel van Secure Shell (SSH). Alle informatie is dus versleuteld en beschermd tegen de sniffer programma's. SCP is vergelijkbaar met SFTP maar misschien meer geschikt om bestanden te copieren zonder beveiliging via scripts.
SLA, Service Level Agreement
Een Service Level Agreement wordt veelal afgekort tot SLA en is een afspraak tussen twee partijen waarin beschreven staat aan welke kwaliteitseisen een dienst moet voldoen. In diverse Nederlandse literatuur komt het ook wel voor onder de term: Diensten Niveau Overeenkomst (DNO). In een SLA worden de rechten en plichten van beide partijen omschreven. Het beschrijft bijvoorbeeld wat het beschikbaarheidspercentage van een dienst is en bepaald eventuele boeten als het niet tegemoet gekomen is. Met behulp van een SLA is het mogelijk om de dienst dan ook te toetsen aan de in de SLA gemaakte afspraken. In een servicecontract van een server worden afspraken gemaakt binnen hoeveel tijd herstel of verplaatsing van sommige componenten moeten plaatsvinden als ze defect vallen.
SMTP
Simple Mail Transfer Protocol (SMTP) is het het gebruikte protocol om email over de servers te brengen, de de facto-standaard voor het versturen van berichten over het Internet. SMTP dient niet om email van een server op te halen, enkel om berichten te versturen. Voor het ophalen van email bestaat er POP3 en IMAP. SMTP gebruikt TCP-poort 25.
Spamassassin
Spamassassin is een spamfilter dat spam op een dynamieke wijze probeert te herkennen en te verwijderen uit een set e-mails. Spamfilters werken doordat zij in de e-mails bepaalde patronen herkennen. Wanneer e-mails bijvoorbeeld termen als 'Viagra' in het onderwerpveld hebben zal het waarschijnlijk spam zijn. Geavanceerdere spamfilters als Spamassassin maken gebruik van een Bayesian netwerk, waarbij de gebruiker van een aantal e-mails aangeeft deze al dan niet als spam te beschouwen. De filter probeert hier dan uit te 'leren' welke eigenschappen van de e-mails vooral bij spam voorkomen, en welke niet. Op basis hiervan zal de software de e-mails filteren. Het nadeel hiervan is dat het filter in het begin nog niet zo nauwkeurig zal zijn, omdat het nog in de leerfase is. Spamassassin is een project van de Apache Software Foundation, (ASF), die ook Apache ontwikkeld (voir : http://spamassassin.apache.org).
SQL
SQL of Structured Query Language is een standaardtaal voor een relationeel database management systeem (DBMS). Het is een gestandaardiseerde taal die gebruikt kan worden voor taken zoals het bevragen en het aanpassen van informatie in een relationele databank. SQL kan met vrijwel alle moderne relationele databankproducten worden gebruikt.
SSH
Secure Shell (SSH) is een protocol uit de toepassingslaag van de TCP/IP-protocolgroep. De term SSH werd gemakkelijkheidshalve ook gebruikt voor het clientprogramma dat het protocol toepast (het serverprogramma heet dan weer sshd, 'Secure Shell daemon'). SSH vervangt oudere protocollen zoals telnet, rlogin, en rsh/rexec door een beveiligbare variant daarvan. De standaard poort van SSH is Poort (computer) 22. SSH maakt het mogelijk om op een versleutelde manier in te loggen op een andere computer, en op afstand commando's op de andere computer uit te voeren via een shell. Omdat SSH met encryptie werkt is het voor afluisteraars zo goed als onmogelijk om wachtwoorden of commando's te achterhalen, ook al wordt de (internet)verbinding afgetapt. SSH heeft ook de mogelijkheid om X11-verbinding en TCP/IP-poorten door te sturen (forwarding). Het forwarden van X11 maakt het mogelijk om met encryptie te kunnen werken in een grafisch programma dat met X11 werkt, terwijl het programma niet draait op de computer waar de gebruiker achter zit, maar op de andere computer (vanwaar X11 geforward wordt). SSH kan ook voor beveiligde bestandsoverdracht gebruikt worden, door middel van de programma's SCP (secure copy, vervanger voor het oudere rcp, remote copy) en SFTP (secure file transfer program, vervanger voor FTP). Er bestaat een aantal SSH programma's voor een groot aantal besturingssystemen. De bekendste versie is OpenSSH, een Open Source-implementatie die door de programmeurs van het OpenBSD-project ontwikkeld wordt. Andere bekende programma's zijn PuTTY, WinSCP en Fsecure.
SSL
Secure Sockets Layer (SSL) en Transport Layer Security (TLS) (zijn opvolger), zijn encryptie-protocollen die communicatie op het Internet beveiligen. Deze beide protocollen leveren door middel van cryptografie zowel authenticatie als een beveiligde verbinding met het Internet. In alledaags gebruik wordt alleen de authentiteit van de server gecontroleerd, terwijl de client geheel onbekend blijft. Door het gebruik van PKI-certificaten is het ook mogelijk om clients te authenticeren. De protocollen kunnen ook gebruikt worden om client/server-applicaties te beveiligen tegen bijvoorbeeld afluisteren. SSL versie 3.0 is ontwikkeld door Netscape en uitgebracht in 1996. Deze versie werd later de basis voor het Transport Layer Security (TLS), een IETF-standaardprotocol. Ondanks dat zowel SSL als TLS veiligheid kan bieden aan elk protocol dat gebruik maakt van TCP, wordt SSL het meest gebruikt voor HTTPS, bijvoorbeeld ter beveiliging van creditcard-gegevens.
Streaming
Streaming audio en/of video is een techniek waarbij bewegend beeld of geluid via internet direct op de computer te kijken of te luisteren zijn zonder dat de weergave wordt onderbroken door downloaden. Eerst wordt een klein gedeelte van de data gedownload en 'gebuffered'. Terwijl de gebruiker hiernaar kijkt of luistert wordt de rest van de data gedownload. Het gehele bestand eerst te moeten downloaden is dus overbodig. (Zie ook http://nl.wikipedia.org/wiki/Streaming_media).
Subversion
Subversion (SVN) is een vrije tool waarmee het versiebeheer van een softwareontwikkelproject uitgevoerd wordt. Subversion vermakkelijkt het werk tussen verschillende ontwikkelaren. Bij de ontwikkeling van MediaWiki heeft SVN de rol van het oudere CVS overgenomen. Om databestanden over te brengen gebruikt Subversion het WebDAV protocol. Zie : http://subversion.tigris.org/
<<T
TCP/IP
TCP/IP is een verzamelnaam voor de reeks netwerkprotocollen die voor een grote meerderheid van de netwerkcommunicatie tussen computers instaan. Het internet is het grootste en meeste bekende TCP/IP-netwerk. De naam TCP/IP is een samentrekking van de twee bekendste en protocollen die deel uit maken van de TCP/IP-protocolstack (stapel): het internetprotocol (IP) en het Transmission Control Protocol. TCP/IP wordt uitgesproken als "TCP over IP". De TCP/IP-protocolstack wordt officieel onderverdeeld in vier lagen, met elk een eigen functionaliteit. De onderste laag, de fysieke laag, wordt vaak onderverdeeld in een eigenlijke fysieke laag en een datalinklaag. Meer details hier : http://nl.wikipedia.org/wiki/TCP/IP.
<<U
URL
Een URL, voluit een Uniform Resource Locator, is een label, een etiket, dat aan een specifieke informatiebron, zoals een webpagina, een bestand op internet is toegewezen. De meeste URL's beginnen met http://. Bij een gewone website zal de URL hiermee starten. Door het gedeelte voor de :// (in dit geval http) weet je webbrowser welk protocol te gebruiken. De URL http://www.all2all.net/ is b.v. het Internet adres van de all2all website.
<<V
VideoLAN
VideoLAN is een open source project ontwikkelt door studenten van de Franse ingenieursschool École Centrale de Paris, later ook geholpen door ontwikkelaars uit meer dan 20 andere landen. VideoLAN bestaat uit twee modules : VLS en VLC. VLS (VideoLAN Server) kan worden gebruiken om video (MPEG-1/2/4, DVD's) te verzenden in unicast of multicast over IPv4- of IPv6-netwerken. Het computerprogramma VLC (oorspronkelijk VideoLAN Client geheten) is een vrije mediaspeler, die een groot aantal audio- en videocodes ondersteunt, evenals ondersteuning voor DVD's, VCD's en diverse streaming-protocollen. De speler is multiplatform en biedt ook mogelijkheden voor het converteren van veel media van het ene formaat naar het andere. (Zie : http://www.videolan.org/).
Virtualmin
Virtualmin is een module voor Webmin, een Control Panel waarmee u makkelijk via de web verschillende accountjes kan opzetten en Apache, Bind, MySQL, PostgreSQL, Postfix en disk quota's kan laten configeren voor de verschillende gebruikers. Met het drietal Webmin-Virtualmin-Usermin bent u in staat verschillende toegangsvoorrechten op een server te bieden zodat de mensen zelf de meeste zaken online kunnen instellen.
Vrije software
Vrije software is de verzamelnaam van software die verspreid wordt onder een licentie die de gebruikers van de software de volgende vrijheden geeft: de software mag door iedereen uitgevoerd (gerund) worden, voor welk doel dan ook ; de software mag door iedereen bestudeerd en aangepast worden ; om deze vrijheid in de praktijk mogelijk te maken moet iedereen toegang hebben tot de broncode van het programma ; de software mag door iedereen verder verspreid worden, zowel gratis als tegen vergoeding. Ook gewijzigde versies mogen verspreid worden, zodat de gemeenschap baat heeft bij de verbeteringen. Deze vier vrijheden worden in de talloze vrije software licenties in min of meer grote variaties en nuances beschreven. De bekendste vrije-softwarelicentie is de General Public License (GPL), de licentie die door Richard Stallman in 1984 is ontworpen en die aan de basis ligt van het GNU-project van de Free Software Foundation (FSF).
<<W
Webalizer
Webalizer is een vrije web-server programma voor statistieken dat de logfiles op de server analyseert en vervolgens de gevonden gegevens omzet in tabellen en grafieken in HTML formaat, zodat deze leesbaar zijn in de browser van de gebruiker. Daarmee kan men een zeer gedetailleerd inzicht krijgen in het gebruik van zijn web-site. Webalizer statistieken zullen heel wat informatie over het dataverkeer verstrekken, de meest gevraagde URL’s, uitgangspunten, plaats van bezoekers en nog veel meer. Ze rapporteren nauwgezet uw bezoekersgegevens per maand, dag en uur.
WebDAV
WebDAV is een protocol op het Internet dat een uitbreiding is van het HTTP-protocol. De afkorting staat voor Web-based Distributed Authoring and Versioning. De bedoeling van het WebDAV-protocol is ervoor te zorgen dat het World Wide Web een leesbaar en schrijfbaar medium wordt. Daarom voorziet het in de mogelijkheid om vanop afstand documenten aan te maken, te veranderen en te verplaatsen op een server (meestal een webserver). Hierdoor kunnen documenten op een website bijgewerkt worden, maar bestanden kunnen ook bewaard worden via het web, en ze kunnen daarna van eender waar weer geopend worden. De meeste moderne besturingssystemen ondersteunen WebDAV, waardoor de gebruiker bestanden op een WebDAV-server kan gebruiken alsof ze lokaal op de computer staan. WebDAV is biedt ook het mogelijkheid om verdeeld agendas over het Internet te gebruiken door middel van b.v. Mozilla Sunbird, Apple iCal of Ximian Evolution.
Webmail
Webmail is de algemene benaming voor de webtoepassing die het mogelijk maakt om e-mail te gebruiken via een webgebaseerde gebruikersinterface. Hierdoor is het mogelijk om overal ter wereld gebruik te maken van e-mail zonder een apart e-mailprogramma te hoeven installeren. Twig is het webmail programma gebruikt door all2all.
Webmin
Webmin is een webinterface voor het op afstand beheren van UNIX en Linux servers. Het werkt via de Apachewebserver en kan vanaf iedere moderne webbrowser worden aangesproken. Het is ideaal om snel een handeling uit te voeren op een server. Met controle over o.a. (Apache, Postfix, FTP, MySQL, PostgreSQL, BIND of SSH, systeembeheerders kunnen er onder meer accounts, subdomeinen, email adressen, cron opdrachten, wachtwoorden, htaccess en dns-instellingen in beheren. Webmin biedt enorm veel mogelijkheden, volledig beheer van de server, geen limieten en is gemakkelijk te gebruiken. Webmin kan ook gebruikt worden in combinatie met de VirtualMin en UserMin modules om bepaalde taken over te dragen. (Zie ook : http://www.webmin.com).
Website
Een website is een verzameling samenhangende webpagina's, documenten die via het World Wide Web op het internet te bereiken zijn. Een website is dus iets anders dan een FTP-site. Webpagina's zijn bedoeld om met een webbrowser bekeken te worden. De browser zet de broncode om naar een leesbare pagina. Door hypertekst links in de HTML-code kan eenvoudig van de ene pagina naar de andere worden genavigeerd, een bezigheid die ook wel surfen op het internet wordt genoemd. Het begrip homepage wordt ook wel gebruikt als aanduiding voor een persoonlijke website, waarop iemand wat over zichzelf vertelt, zijn hobby's, familie en vrienden, huisdieren etc. De eigenaar van de website moet een adres (de URL) kiezen waarmee zijn webpagina's zullen worden geïdentificeerd. Hoewel iedereen een website kan maken, is het opmaken van webpagina's meer bepald het beroep van de webdesigners, die de vormgeving van websites ontwerpen.
World Wide Web
Het World Wide Web (wereldwijde web; afgekort www) wordt vaak gebruikt om het gedeelte van internet aan te duiden dat met een webbrowser bekeken kan worden. Het WWW maakt gebruik van het Hypertext Transfer Protocol (HTTP). Dat is de reden waarom de adressen van websites beginnen met "http://". Zoals de naam al zegt is HTTP bedoeld voor het van hypertekst documenten. Op het WWW zijn de documenten opgemaakt in HTML en tegenwoordig ook wel in XHTML. HTML heeft zich snel ontwikkeld van een uitsluitend tekstgebaseerde opmaaktaal tot een opmaaktaal waarin ook plaatjes en multimedia kunnen worden verwerkt en die ondersteuning biedt voor interactiviteit met de gebruiker. De uitvinding van het wereldwijde web wordt toegeschreven aan de Engelsman Tim Berners-Lee en de Belg Robert Cailliau als een methode voor wetenschappers van het CERN (waar ze beiden werkten) makkelijk met elkaar te kunnen laten communiceren. Het woord 'web' geeft aan dat de HTML-documenten onderling verbonden zijn door hyperlinks. Het ene document kan verwijzen naar een ander document en uiteindelijk zijn alle documenten op deze manier met elkaar verbonden. Het World Wide Web is een van de meeste bekend applicaties van Internet, nast het verzenden van electronische bodschappen, instant messaging, Usenet, enz.
<<X
XHTML
XHTML (Extensible Hypertext Markup Language) is een taal gebruikt op het World Wide Web die de functionaliteit heeft van HTML, maar een striktere syntax. Dit omdat HTML gebaseerd is op het flexibere SGML, waar XHTML gebaseerd is op XML, een striktere subset van SGML. XHTML 1.0 is een World Wide Web Consortium (W3C) standaard geworden op 26 januari, 2000.
XML
eXtensible Markup Language (XML) is een standaard voor het definiëren van formele markup-talen voor de representatie van gestructureerde gegevens in de vorm van platte tekst. XHTML, SVG et XSLT zijn enkel voorbeelden van XML toepassingen. Deze representatie is zowel machineleesbaar als leesbaar voor de mens. Met andere woorden: XML is een bepaalde manier om gegevens gestructureerd vast te leggen. XML is niet alleen geschikt om gegevens in op te slaan maar wordt de laatste tijd ook meer en meer gebruikt om gegevens via het internet te versturen. De recent populaire Ajax-methodiek maakt van XML gebruik. XML is een vereenvoudigde vorm van SGML. De elementen in deze structuur worden afgebakend met zogeheette tags. De afspraken over de te gebruiken tags in de "standaard"-dialecten worden formeel vastgelegd in zogenaamde DTD's (Document Type Definitie) of in de nieuwere XML Schema Definities (XSD). De XML specificaties zijn bepaald door de World Wide Web Consortium (W3C).